του Χριστόφορου Κάσδαγλη
Δημοσιογράφου
Κάθε φορά που με καλεί η Εθελοντική Ομάδα Δράσης του Νομού Πιερίας είμαι πάντα εκεί. Τα χιλιόμετρα είναι πολλά, αλλά αξίζει πάντα ο κόπος. Θεωρώ άλλωστε τον εαυτό μου μέλος της ομάδας, έστω και αν αυτό δεν έχει επισημοποιηθεί.
Η τελευταία αφορμή ήταν το Διήμερο Επιστημονικό Συμπόσιο που οργανώθηκε στον Καπνικό Σταθμό Κατερίνης στις 13 και στις 14 Σεπτεμβρίου, με θέμα την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου. Στην καρδιά των συζητήσεων είχε εξαρχής τεθεί το παράδειγμα της Εθελοντικής Ομάδας ως πρότυπο κοινωνικής αντίστασης και αλληλεγγύης, ως ένα διαρκές και πολυεπίπεδο πείραμα στο πεδίο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, της εθελοντικής προσφοράς υπέρ του δημόσιου συμφέροντος αλλά και δυναμικών διεκδικήσεων, όταν αυτό κρίνετααι απαραίτητο.
Είναι αλήθεια ότι σ’ αυτή την περίπτωση ο Καπνικός Σταθμός δεν υποδέχτηκε τα πλήθη που συνήθως αγκαλιάζουν τις δραστηριότητές του, δεδομένου ότι το θέμα ήταν κάπως ασυνήθιστο σε σχέση με τις καθιερωμένες εκδηλώσεις του χώρου. Οι διοργανωτές το ήξεραν αυτό εξαρχής, αλλά έκριναν με διορατικότητα ότι η σύσφιξη των σχέσεων και η αμφίδρομη σχέση με την πανεπιστημιακή κοινότητα που εγκαινιάστηκε με το συμπόσιο θα ανοίξει πλούσιες προοπτικές τόσο για την ομάδα εθελοντών όσο και για τα ελληνικά πανεπιστήμια, που θα μπορούσαν έτσι να γίνουν εστίες μεταφύτευσης του μοντέλου της Κατερίνης σε άλλα μέρη της χώρας.
Στους τρεις κύκλους συζήτησης, που κάλυψαν θέματα όπως η αλληλέγγυα οικονομία, τα κοινά αγαθά και ο δημόσιος χώρος, ο ρόλος των κινημάτων και η λογοτεχνία της κρίσης, συμμετείχαν πανεπιστημιακοί και ερευνητές από τα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας και Θράκης: Πασχάλης Αρβανιτίδης, Άρης Στυλιανού, Γιώργος Γριτζάς, Σοφία Αδάμ, Γιώργος Χατζηχρήστος, Σωκράτης Σεϊτανίδης. Κι ακόμα, ο διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης Ηρακλής Παπαϊωάννου, ο συγγραφέας Μάκης Καραγιάννης, και φυσικά ο Ηλίας Τσολακίδης και η Ειρήνη Παξιμαδάκη από την Εθελοντική Ομάδα Δράσης. Είχα ετοιμάσει κι εγώ μια ομιλία, αλλά σύντομα την άφησα στην άκρη και συνέχισα αυθόρμητα. Στην Κατερίνη έρχομαι πάντα να διδαχτώ, όχι να πω τα δικά μου και να κάνω υποδείξεις.
Υπήρξαν επίσης πολύ ενδιαφέρουσες παράλληλες εκδηλώσεις όπως η εξαντλητική -με την καλή έννοια- περιήγηση των καλεσμένων στους χώρους και τις πολλαπλές δράσεις που φιλοξενεί και εμπνέει ο Καπνικός Σταθμός, η οποία συμπληρωνόταν αρμονικά από την Έκθεση Φωτογραφίας «Φωτογραφικές αποτυπώσεις του Καπνικού Σταθμού», με ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Παναγιώτη Φτάρα και της Αναστασίας Τσολακίδου. Κι ακόμα η προβολή του ντοκιμαντέρ «Κινηματογράφος και πολιτική: Από τον αναλογικό στον ψηφιακό κόσμο» του Κατερινιώτη κινηματογραφιστή Γιώργου Κεραμιδιώτη
Την πρώτη μέρα της συζήτησης τέθηκε μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων και το κλασικό ζήτημα της προτεραιότητας μεταξύ θεωρητικής σκέψης και δημιουργικής δράσης. Μια συζήτηση που επεκτάθηκε μέχρι το τέλος των εργασιών, αφού εξελισσόταν στον πιο κατάλληλο χώρο. Έναν χώρο που στήθηκε και εξελίσσεται χάρη στην άεναη συλλογική δράση των μελών της Εθελοντικής Ομάδας, αλλά κρύβει μέσα του πολλή γνώση και σκέψη, καθώς και τη συμπύκνωση παλαιότερών εμπειριών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Από ‘κει ξεκίνησε και μια γόνιμη ιδέα: η εμπειρία του Συμποσίου να μη μείνει μόνο στις συζητήσεις, αλλά να επεκταθεί σε ζωντανά εργαστήρια που θα φιλοξενούνται τα καλοκαίρια στον Καπνικό Σταθμό, με στόχο την ανατροφοδότηση της θεωρίας μέσα από κοινωνικά πειράματα και κινηματικές πρωτοβουλίες. Σ’ αυτό το πλαίσιο έπεσαν και οι σπόροι για σημαντικά κοινά ακαδημαϊκά/κοινωνικά πρότζεκτ που αφορούν επίκαιρα θέματα όπως οι ενεργειακές κοινότητες, οι περιαστικοί λαχανόκηποι και η διαχείριση των υδάτων.
Κι επειδή συμπόσιο χωρίς φαγητό δεν νοείται, κλείνω με την εικόνα που πήραμε μαζί μας καθώς αποχωρούσαμε, κάπως νωρίτερα από τους υπόλοιπους συνδαιτημόνες, νύχτα από τον Καπνικό Σταθμό: Μια μεγάλη σύναξη, σαν τραπέζι γάμου - συμβολισμός για τη σύζευξη Καπνικού Σταθμού και πανεπιστημιακής κοινότητας; Με ντόπιο κρασί και με όλα τα καλά που είχαν μαγειρέψει οι άνθρωποι της Εθελοντικής Ομάδας Δράσης. Στο μυαλό μου ήρθε αμέσως το τσιμπούσι των ανυπότακτων Γαλατών, στο τέλος κάθε επεισοδίου των περιπετειών του Αστερίξ.
Χριστόφορος Κάσδαγλης
13 Οκτωβρίου 2024